ارزشگذاری یکی از موضوعات اساسی در مدیریت سرمایه‌گذاری بوده و این موضوع نقش عمده‌ای در تخصیص بهینه سرمایه ایفا می‌کند.
روش‌های ارزشگذاری دارایی‌های مشهود
ارزشگذاری یکی از موضوعات اساسی در مدیریت سرمایه‌گذاری بوده و این موضوع نقش عمده‌ای در تخصیص بهینه سرمایه ایفا می‌کند. همچنین با ابلاغ سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی توسط مقام معظم رهبری، موضوع ارزشگذاری در اجرایی کردن فرمان ایشان از اهمیت زیادی برخوردار است. نوع ارزشگذاری به نوع دارایی یا شرکتی که ارزشگذاری می‌شود، اطلاعات در دسترس، روش بکار گرفته شده برای ارزشگذاری و... بستگی دارد.
انواع دارایی‌ها
دارایی‌ها به دو گروه مشهود و نامشهود تقسیم می‌شوند:
دارایی‌های مشهود (Tangible Assets): به دارایی‌هایی که شکل فیزیکی دارند، دارایی مشهود گفته می‌شود. این دارایی‌ها شامل دارایی‌های ثابت نظیر ماشین‌آلات، ساختمان‌ها، زمین و دارایی‌های جاری همچون فهرست موجودی کالا می‌شود.
دارایی‌های نامشهود (Intangible Assets): شامل دارایی‌های غیرفیزیکی هستند که معمولا ارزش تئوریک دارند. این دارایی‌ها شامل کپی‌رایت (Copy Rights)، علائم تجاری (Trademarks)، حق امتیاز (Patents)، قرارداد خوراک (Feed Delivery Contract)، مجوزها (Licenses) و ارزش برند (Brand Value) است. دارایی‌های نامشهود تحت عنوان دارایی‌های بلندمدت در ترازنامه ثبت می‌شوند.
روش‌های مختلف ارزش (قیمت)گذاری دارایی‌های مشهود
روش مبتنی بر دارایی/ ارزش‌جایگزینی
روش ارزشگذاری نسبی
روش مبتنی بر جریانات نقدی (درآمدی)
روش مبتنی بر مطالبات احتمالی
الف- روش مبتنی بر دارایی‌ها
اين روش هنگامی به كار مي‌رود كه بخواهیم دارايي‌هاي مورد تملـك شـركت را از نظـر ارزش فعلـي ارزيـابي كنـيم. سـه روش رايـج در ايـن نـوع مدل عبارتند از: ارزش دفتري تعـديل شـده دارايي، ارزش نقدشوندگي دارايي‌هـا، ارزش جایگزینی (Replacement Value). ارزش جایگزینی به مخارجی می‌گویند که باید برای ساخت یا خرید یک دارایی کاملاً مشابه با دارایی فعلی پرداخته شود. شرکت از طریق فروش دارایی‌های خود می‌تواند سود غیرعملیاتی را شناسایی کند؛ این سود به روند اصلی فعالیت شرکت مرتبط نمی‌باشد. برای محاسبه ارزش جایگزینی یک دارایی یا پروژه، تمام هزینه‌های تأسیس مجدد شرکت تا شرایط کنونی آن محاسبه می‌شود و ارزش نقدشوندگی بر مبنای قیمت بازار دارایی های شرکت و نقدشوندگی آنها محاسبه می‌شود.
ب- روش ارزشگذاری نسبی
در اين روش، ارزش يك دارايي با توجه به چگونگي قيمت‌گذاري دارايي هاي مشابه، برآورد مي‌شود. براي انجام اين مقايسه، ابتدا قيمت‌ها به نسبت‌هايي تبديل مي‌شوند و سپس، اين نسبت‌ها در ميان شركت‌هايي كه قابل قياس هستند، مقايسه مي‌شود. نسبت‌هاي رايج در اين روش ارزشگذاري عبارتند از: نسبت قيمت به ارزش دفتری (P/B)، نسبت قيمت به سود هر سهم (P/E)، نسبت قيمت به جريان نقدي (P/CF)، نسبت قيمت به فروش (P/S).
ج- روش تنزیل جریانات نقدی
روش ارزیابی براساس جریان‌های نقد تنزیل شده یکی از مدل‌های قیمت‌گذاری سهام و ارزشگذاری شرکت‌ها است. در این روش، سهام شرکت براساس تنزیل جریانات نقدی مبتنی بر همه جریانات نقدی آتی شرکت قیمت‌گذاری می‌شود. بدین ترتیب، ابتدا جریان‌های نقدی آتی شرکت برآورده می‌شود، سپس ارزش امروز آن محاسبه می‌شود. زیرا تاثیر تورم بر جریانات نقدی آینده از جمله دارایی‌ها و کاهش ارزش زمانی پول باید دیده شود. با استفاده از برآورد به دست آمده از روش تنزیل جریانات نقدی و مقایسه آن با هزینه سرمایه، می‌توان فرصت‌های سرمایه‌گذاری را شناسایی کرد. از آن جایی که هزینه سرمایه، نرخی است که جهت تنزیل جریانات نقدی آتی به ارزش فعلی استفاده می‌شود در صورت بالاتر بودن ارزش به دست آمده از هزینه سرمایه، سرمایه‌گذاری بهینه بوده و در غیر این صورت از سرمایه‌گذاری باید جلوگیری کرد. این مدل ارزشگذاری دارای روش‌ها مختلفی است که برخی از آنها در زیر بیان شده است:
* تنزیل جریان‌های نقدی آزاد با استفاده از میانگین موزون هزینه سرمایه
* جریان‌های نقدی حقوق صاحبان سهام که با استفاده از نرخ بازده مورد انتظار سهامداران تنزیل می‌شود.
* ارزش فعلی تعدیل‌شده
* جریان‌های نقدی آزاد شرکت که توسط ریسک تعدیل شده است و با استفاده از نرخ بازدهی مورد انتظار دارایی‌ها تنزیل می‌شود.
* سود اقتصادی که با استفاده از نرخ بازده مورد انتظار سهامداران تنزیل می‌شود.
* جریان‌های نقدی حقوق صاحبان سهام که توسط نرخ بهره بدون ریسک تعدیل شده و با استفاده از نرخ بهره بدون ریسک تنزیل شده است.
د- روش مدل‌های مطالبات احتمالی
این مدل‌های ارزشگذاری در ارزیابی حق اختیارها بر مبنای احتمالات آتی استفاده می‌شود.
تهیه شده در گروه مطالعات راهبردی سپینود شرق
